การใช้ธูปบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ให้ถูกสี ถูกจำนวน และถูกกาลเทศะ
เคยสงสัยกันบ้างหรือไม่ว่า เวลาไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่แตกต่างกัน ต้องใช้เครื่องบูชาอย่างไร เรามีแนวทาง ปฏิบัติ ให้คุณทำเองได้ ดังนี้
1. จำนวนธูป
การใช้ธูปจำนวนต่าง ๆ กันนั้น แตกต่างตามความเชื่อ และประเพณีแนวคิดต่างๆ อย่างไรก็ตาม วัฒธรรมไทย เป็น วัฒนธรรมผสม ดังนั้นจึงต้องเข้าใจแก่นสาร และเปลือกนอก อันเป็นวัฒนธรรมที่ดีงาม
- แนวคิดที่หนึ่ง "ธูปหนึ่งดอก แทนหนึ่งสิ่ง" เช่น หากไหว้สามดอก ก็แทน พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ เป็นต้น
- แนวคิดที่สอง "จำนวนธูปตามกำลังสิ่งศักดิ์สิทธิ์"เช่น ทางโหราศาสตร์ อาจจะใช้ธูป 8 ดอก เป็นกำลัง ของราหู เมื่อไหว้ราหู หรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในข่ายของราหู เช่น จตุคามรามเทพ ก็ใช้ธูป 8 ดอก จึงนับว่า ถูกต้องตามหลักกำลัง ของโหราศาสตร์
- แนวคิดที่สาม "จำนวนธูปตามประเภทสิ่งศักดิ์สิทธิ์" เช่น คนตายไหว้เพียงหนึ่งดอก (แทนคน ๆ นั้น) แต่หาก เป็นพระมหากษัตริย์ ที่จากโลกไปแล้ว จะใช้ธูป 7 ดอก ด้วยถือเคล็ดว่า พระมหากษัตริย์จะใช้เลข 7 เท่านั้น เช่น ฉัตรก็ใช้ 7 ชั้น เป็นต้น นอกจากนี้ทางพราหมณ์ อาจกำหนดให้จำนวนธูปที่ใช้ ในการไหว้เทพ แต่ละองค์ แตกต่างกัน ซึ่งก็ควรไหว้ ตามนั้นให้ถูกจารีตประเพณี
ทั้งนี้ สามารถผสมผสานเลือกใช้แนวคิดทั้งสาม ในการเลือกจำนวนธูปได้ อย่างใดอย่างหนึ่ง ก็ไม่ถือว่าผิด เพราะ ถือหลัก อะไรก็ได้ เป็นประเพณีเท่านั้น ไม่ใช่เรื่องแก่นสารธรรม ที่จะมาบอกว่าถูก หรือผิดประการใด
2. สีของธูป
ปกติเรามักเห็นธูปมีสีเดียวตามที่ขายอยู่ทั่วไป แต่หากถือเคล็ดตามโหราศาสตร์แล้วละก็ การใช้สีเดียวกัน กับทุก อย่างเป็นสิ่งไม่ดี เช่น การบูชาราหู ทุกอย่างควรเป็นสีดำเท่านั้น หรือการไปงานมงคลสมรสของชาวจีน ทุกอย่าง ควรเป็นสีแดง ดังนั้นธูปก็เป็นอีกส่งหนึ่งที่จะละเลยไม่ได้ เพื่อให้ถูกต้องตามจารีตประเพณี ต้องทำความ เข้าใจว่า ควร เลือกสีธูปให้เหมาะกับกิจการต่างๆ ดังนี้
- ธูปสีทอง ใช้บูชาสิ่งสูงสุด คือ พระรัตนตรัย พระอรหันต์ พระพุทธเจ้า การไหว้ด้วยธูปสีทองนี้ ใช้ไหว้ได้ทุกวัน ยิ่งดี เพราะทำให้จิตใจบริสุทธิ์ยิ่งขึ้น
- ธูปสีม่วง ใช้บูชาดวงวิญญาณลึกลับที่คุ้มครองเรา เช่น เจ้าที่ พระภูมิ การไหว้ด้วยธูปสีม่วงนี้ เพื่อขออำนวจ สิ่งลี้ลับ ที่อยู่ใกล้ชิดเรามากกว่า พระพุทธซึ่งเข้านิพพานแล้ว ให้ท่านมาสะสมบุญบารมี โดยช่วยเหลือเรา ในกิจงานต่างๆ
- ธูปสีดำ ใช้บูชาเฉพาะราหูเท่านั้น หรือในงานศพก็นับว่าใช้ได้ หรือใช้กับเทพบางองค์ ที่นับว่าชงเข้าสีดำ ในกรณี ดวงตก มีคราวเคราะห์ ก็ให้บูชาราหูด้วยธูปดำเพื่อลดหย่อนผ่อนโทษ
- ธูปสีเขียว ใชับูชาเทพต่างๆ ที่ไม่ใช่พระพุทธศาสนา และไม่ใช่ราหู แต่ใช้ในกรณีขอพร ให้มีความเจริญ รุ่งเรือง งอกงาม หรือสุขภาพดี
- ธูปสีชมพู ใช้บูชาเทพต่างๆ ที่ไม่ใช่พระพุทธศาสนา และไมใช่ราหู แต่ใช้ในกรณีขอพรให้มีความรักใคร่ สามัคคี ปรองดอง ให้สิ่งดีๆ ยั่งยืนยาวนาน
- ธูปสีเหลือง ใช้บูชาเทพต่างๆ ที่ไม่ใช่พระพุทธศาสนา และไม่ใช่ราหู แต่ใช้ในกรณีขอพร ให้มีความคิด สร้างสรรค์ ฉลาด มีปัญญาเฉียบแหลม
- ธูปสีแดง ใช้งานในมงคลสมรสของชาวจีนเท่านั้น ไม่ใช้ในกรณีของงานอื่นๆ นอกจากเทพบางองค์ ที่ชง กับสีแดง จริงๆ ก็สามารถเลือกใช้ได้ตามวาระ
- ธูปสีปกติ มักใช้ทั่วไปไม่เฉพาะเจาะจง และไม่จำกัดว่าไหว้อะไร
3. โอกาสในการไหว้ (กาลเทศะ)
บางครั้งที่บ้านท่าน อาจมีวัตถุมงคลจำนวนมากมายก่ายกอง รวมกันอยู่ที่หิ้งพระ ซึ่งไม่ค่อยดีเลย ทั้งในแง่ของ การรับและแผ่พลัง บางท่านแนะนำให้เลือกบางอย่าง ที่ถูกโฉลกกับเราจริงๆ แต่มันก็อดใจไม่ได้ ที่บูชาอย่างอื่นด้วย หรือบางครั้งใครๆ ก็ให้มาไม่รับก็ไม่ได้ จะทำอย่างไรดี? จึงจะบูชาได้เหมาะสม
- ประเภทที่ควรบูชาทุกวัน
คือ พระรัตนตรัย ได้แก่ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ อันหมายรวมถึง พระอรหันต์ต่าง ๆ เช่น หลวงปุ่ทวด เป็นต้น ให้ใช้ธูปสีธรรมดาหรือสีทอง เพื่อเน้นว่าบูชาอย่างสูงสุด
- ประเภทที่มักบูชาทุกวัน
คือ พระภูมิเจ้าที่ ดวงวิญญาณ พ่อ-แม่ บรรพบุรุษ ที่มักมีศาลเล็กๆ ไว้ในบ้าน ซึ่งชนเชื้อชาติ สายจีนนิยมกราบไหว้ทุกวัน ให้ใช้ธูปสีม่วง เพื่อดึงเอาพลังอำนาจมาช่วยกิจการงาน
- ประเภทบูชาเมื่อดวงกำลังขึ้น
ใช้บูชาเทพเจ้าได้ทุกองค์ตามต้องการ จะให้ช่วยเรื่องอะไร ให้เลือกเทพให้ ถูกองค์ เช่น เทพที่เน้นค้าขายก็ให้ขอเรื่องค้าขาย เทพที่เน้นสุขภาพก็ให้ขอเรื่องสุขภาพ เช่น หากบูชาตรีมูรติ ให้บูชา องค์พระศิวะหรือพระพรหมก็ได้ ให้หนุนสร้างสิ่งใหม่ๆ เป็นต้นว่า เปิดกิจการใหม่ บริษัทใหม่ เริ่มงานใหม่ ฯลฯ ให้ใช้ธูปสีเขียว แสดงถึงความเจริญงอกงาม รุ่งเรือง มีสุขภาพดี สดใส แรกแย้ม
- ประเภทบูชาเมื่อดวงดีอยู่แล้ว
ให้บูชาเทพที่ช่วยปกปักรักษา เช่น หากเป็นตรีมูรติ ให้บูชาพระวิษณุ เพื่อขอให้ สิ่งดีงามที่มีอยู่แล้ว ยั่งยืนถาวรต่อไป มีความรักความอบอุ่นในครอบครัว มีความสามัคคีปรองดอง ให้ยั่งยืนสืบนาน ให้ใช้ธูปสีชมพู แสดงถึงความรักความผูกพันสามัคคีปรองดอง การปกปักรักษา
- ประภทบูชาเมื่อดวงกำลังตก
ให้บูชา "ราหู" เพื่อสะเดาะเคราะห์ ขอให้ท่านลดหย่อนผ่อนโทษให้เรา ให้วิบากกรรม เราผ่านไปเร็วๆ และเบาบางลง บางท่านอาจบูชาราหูอยู่แล้ว หรือมีราหูไว้บูชา เช่น จตุคามรามเทพ ก็จัด เป็นราหู ให้ใช้ธูปสีดำ เท่านั้นจึงจะถูกหลักการบูชาราหูที่ถูกต้อง
จำง่ายๆ ดังนี้
1. ไหว้ทุกวัน
ไหว้บนฟ้า เช่น พระรัตนตรัย ใช้ธูปสีทอง
ไหว้บนดิน เช่น ศาลพระภูมิ ใช้ธูปสีม่วง
2. ไหว้ตามวาระดวง
ดวงกำลังขึ้น ไหว้เทพที่หนุนกิจในเรื่องที่กำลังทำอยู่ ใช้ธูปสีเขียว
ดวงดีอยู่แล้ว ไหว้เทพที่คุ้มครองในเรื่องที่กำลังทำอยู่ ใช้ธูปสีชมพู
ดวงกำลังตก ไหว้เทพราหู หรือจตุคามรามเทพก็ได้ ใช้ธูปสีดำ
3. ไหว้ตามวาระโอกาสพิเศษ
งานแต่งงานชาวจีน ใช้ธูปสีแดง เท่านั้น
ต้องการความฉลาดมีปัญญา ใช้ธูปสีเหลือง