การเตะ การถีบ
หมายถึง การใช้เท้าเป็นอาวุธในการต่อสู้มวยไทย ใช้ได้ดีเมื่อเป็นฝ่ายรุกหรือสกัดการรุกของคู่ต่อสู้ เป็นอาวุธที่สำคัญที่สุด เป็นอาวุธที่ยาวที่สุดในร่างกายของมวยไทย
การเตะมี ๔ ประเภท เตะเฉียง / เตะตัด / เตะตรง / เตะตวัดหลัง
- การเตะตรง (เตะผ่าหมาก)
- การเตะตวัดหลัง (จระเข้ฟาดหาง)
- การถีบ
การเตะตรง
การเตะตรงหรือเตะผ่าหมาก
คือการเตะขึ้นไปตรงๆระหว่างแขนทั้งสอง(ท่าการ์ด) ของคู่ต่อสู้
-. ยืนในท่าการ์ด เตะด้วยเท้านำหรือเท้าตาม
-. งุ้มปลายเท้าในขณะที่เตะ
-. ในขณะที่เตะจะให้สูงก็ให้เอนตัวไปข้างหลังเล็กน้อย
-. การ์ดไม่ตก
เป้าหมาย
๑. ปลายคาง
๒. บริเวณลิ้นปี่
การป้องกัน
๑. ถอยพ้นระยะ
๒. ถอยโดยใช้เท้าตามและสลับ
๓. ฉากออกทางซ้ายและขวา
๔. ชิงชก
๕. ชิงเตะ
การโต้ตอบ
เมื่อคู่ต่อสู้เตะ
๑. เมื่อถอยพ้นระยะแล้วให้สืบเท้าเข้ามาเตะหรือถีบ
๒. เมื่อถอยแล้วให้สืบเท้ามาเตะด้วยเท้าหลังบริเวณลำตัว หรือบริเวณขาพับ
๓. ฉากออกทางซ้ายและขวาแต่ควรฉากไปทางตรงข้ามกับเท้าที่คู่ต่อสู้เตะ เช่น คู่ต่อสู้เตะเท้าขวาก็ให้ฉากไปทางขวา แล้วโต้ตอบโดยใช้เท้าเตะตัดพับในของเท้าซ้ายคู่ต่อสู้
การเตะตวัดหลัง
การเตะตวัดหลังหรือจระเข้ฟาดหาง
คือการเตะเท้าข้างใดข้างหนึ่งออกไปแล้วการเตะนั้นผิดพลาดจากเป้าหมาย หลังจากการเตะนั้นผิดแล้วจะทำให้ตัวหมุนหันหลังให้คู่ต่อสู้ในจังหวะนี้เองเราก็ตวัดเท้าอีกข้างหนึ่งฟาดขึ้นไป เรียกว่ากวางเหลียวหลัง
-. เมื่อเตะผิด
-. ก้มตัวลงพร้อมกับยกเท้าที่ฟาดขึ้นให้สูง
-. เท้าจะต้องให้ตรงไม่งอ
-. เปิดฝ่าเท้าเพื่อจะให้ส้นเท้าถูกคู่ต่อสู้ เมื่อเตะเท้าขวาผิดก็ให้ก้มตัวลงเมื่อเท้าขวาลงพื้นก็เหวี่ยงเท้าซ้ายตามไป
เป้าหมาย
๑. บริเวณใบหน้า
๒. กกหู
๓. ปลายคาง
การป้องกัน
๑. การถอยพ้นระยะโดยการถอยเท้าตามและเท้าสลับ
๒. ถีบหลังหรือก้นเมื่อคู่ต่อสู้เตะตวัดหลังให้สืบเท้าเข้าไปถีบต้นขาหรือก้นของคู่ต่อสู้
๓. ถีบต้นขาด้วยเท้านำเมื่อคู่ต่อสู้เตะตวัดหลังมายังไม่ถึงเป้าหมาย
๔. ยกแขนรับเมื่อคู่ต่อสู้เตะตวัดหลังด้วยเท้าซ้าย ให้ยกแขนซ้ายขึ้นรับถ้าเตะตวัดหลังด้วยเท้าขวาก็ยกแขนขวาขึ้นรับ
การโต้ตอบ
๑. เมื่อพ้นระยะแล้วก็ให้สืบเท้าเข้าถีบบริเวณต้นขาและสะโพกด้วยเท้านำ
๒. ยกแขนรับแล้วเตะเท้าหลักของคู่ต่อสู้ เช่น คู่ต่อสู้เตะตวัดหลังด้วยเท้าซ้าย ยกแขนซ้ายรับแล้วสืบเท้าเข้าไปเตะตัดด้วยเท้าซ้ายบริเวณต้นขาหรือพับในขวาของคู่ต่อสู้ ถ้าคู่ต่อสู้เตะตวัดหลังด้วยเท้าขวาก็ทำในทำนองเดียวกัน
การถีบ
การถีบ
หมายถึงการใช้เท้าเป็นอาวุธอีกอย่างหนึ่งที่สำคัญสำหรับมวยไทยซึ่งเป็นอาวุธที่คอยก่อกวนไม่ให้คู่ต่อสู้เข้าทำอันตรายกับเราง่ายๆ และยังสกัดการบุกของคู่ต่อสู้ได้เป็นอย่างดี ถ้าถีบถูกเป้าหมายแล้วจะทำให้คู่ต่อสู้เสียหลักเป็นโอกาสให้เราทำการจู่โจมได้ง่ายขึ้น
โอกาสที่จะใช้
๑. เมื่อต้องการจะเข้าทำคู่ต่อสู้โดยใช้เท้าถีบนำไปก่อนเพื่อให้คู่ต่อสู้เสียหลักแล้วตามด้วย เตะ ชกหรือเข่า
๒. ใช้ถีบสกัดการบุกของคู่ต่อสู้
๓. เป็นการตัดกำลังของคู่ต่อสู้
เป้าหมาย
๑. บริเวณหน้าขา
๒. บริเวณท้อง หน้าอก
๓. บริเวณใบหน้า
วิธีกระทำ
ยืนในท่าการ์ด
-. ยกเท้าขึ้น(เท้านำ) ฝ่าเท้าเปิดแล้วถีบไปยังเป้าหมาย
-. ยกเท้านำขึ้นปลายเท้างุ้มแล้วถีบไปยังคู่ต่อสู้โดยการจิกเท้าลงไปยังเป้าหมาย ในการถีบจะให้ได้ผลและรุนแรงจะต้องก้าวสืบเท้าเข้าหาคู่ต่อสู้พร้อมกับถีบออก หรือในจังหวะที่คู่ต่อสู้พุ่งเข้ามาหา
-. ถ้าเป็นการถีบสกัดการเตะของคู่ต่อสู้ ให้ถีบบริเวณต้นขาอ่อน และควรจะถีบด้วยส้นเท้า
-. การ์ดต้องยกป้องกันไว้เสมอ
การป้องกัน
๑. ถอยพ้นระยะโดยถอยเท้าตามและเท้าสลับ
๒. ฉากออกไปทางซ้ายหรือขวา
๓. จับทุ่มเมื่อคู่ต่อสู้ถีบมาให้ใช้มือหนึ่งรองที่ส้นเท้าอีกมือหนึ่งจับที่ฝ่าเท้าพร้อมกับยกขึ้นผลักหรือดันคู่ต่อสู้ให้เสียหลัก
๔. จับปลายเท้าแล้วบิดโดยการยกเข่า จึงรองรับด้วยมือที่อยู่ข้างเดียวกับเข่าที่ยกหงายขึ้นวางบนเข่าจับส้นเท้า อีกมือหนึ่งจับปลายเท้าแล้วบิดมือทั้งสองไปทางซ้ายหรือขวา เช่น ถ้ามือขวาจับข้างบนก็ให้บิดไปทางขวา แต่หมายความว่าคู่ต่อสู้ต้องถีบเราด้วยเท้าขวา
๕. ฉากหลบแล้วเข้าประชิดพร้อมกับผลัก
การโต้ตอบ
๑. เมื่อถอยพ้นระยะแล้วเตะด้วยเท้าหลัง
๒. ฉากออกไปทางซ้ายหรือขวาแล้วเตะขาหลักของคู่ต่อสู้ ดังนั้นการฉากจึงควรฉากไปทางเท้าของคู่ต่อสู้ เช่น เมื่อคู่ต่อสู้ถีบด้วยเท้าซ้ายก็ให้ฉากไปทางซ้ายและเตะตัดเท้าหลักด้วยเท้าขวา
๓. จับแล้วเตะขาหลักหรือตีเข่าบริเวณต้นขาของเท้าที่ถีบ
๔. จับยกทุ่มโดยยกมือขึ้นรับแล้วเอามือช้อนจับเท้าที่ถีบอีกมือหนึ่งผลักทุ่มลงไป
๕. ฉากหลบแล้วเข้าประชิดผลักเมื่อคู่ต่อถีบด้วยเท้าซ้ายให้ฉากหลบออกทางซ้าย ถ้าถีบด้วยซ้ายขวาให้ฉากหลบออกทางขวาแล้วสืบเท้าเข้าประชิดพร้อมกับผลัก
๖. เข้าปะทะพร้อมโหนคอตีเข่าหรือตีศอก เมื่อคู่ต่อสู้ถีบด้วยเท้านำด้วยเท้าซ้าย ให้หลบออกทางซ้ายเล็กน้อยแล้วสืบเท้าเข้าปะทะ จะใช้พุ่งศอกกระแทกตีศอกหรือตีด้วยเข่า โดยเอามือข้างเท้าที่ถีบนั้นขึ้นรับอีกมือหนึ่งจับโหนคอตีเข่าบริเวณลำตัวหรือต้นขาเท้าถีบ