หมวดยาบำบัดบาดแผล
ยาป้องกันและแก้บาดทะยัก
ขนานที่ ๑
ท่านให้อา น้ำส้มสายชู ชุบสำลีให้ชุ่มแล้ว ใช้ปิดที่ปากแผล มีสรรพคุณแก้อาการอักเสบ ปวดบวม มีอาการชักกระตุก ซึ่งเป็นบาดแผลเพราะถูกตะปูตำ หรือ เพราะถูกของแหลมคมเป็นบาดแผล ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
ขนานที่ ๒
ท่านให้เอา ต้นสาบเสือทั้งห้า (เอาทั้งต้นตลอดถึงราก) นำมาล้างน้ำให้สะอาด ตำให้ละเอียด ผสมกับเหล้า คั้นเอาเฉพาะน้ำยา ใช้รับประทานประมาณ ๑ ถ้วยชา ใช้กากพอกบริเวณที่เป็นบาดแผล มีสรรพคุณป้องกันและแก้บาดทะยักได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
ขนานที่ ๓
ท่านให้เอา รากกระชาย (หัวกระชายไม่เอา เอาเฉพาะราก) ๗ ราก กับ กะปิอย่างดี (กะปิใส่น้ำพริก) ๑ ช้อน (ตักแกง) ตัวยาทั้ง ๒ อย่างนี้ นำมาตำผสมกัน ใช้พอกบริเวณที่เป็นบาดแผล มีสรรพคุณป้องกันและแก้บาดทะยักได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
ถ้าผู้ป่วยมีอาการแน่นหน้าอก ท่านให้เอา รากกระชายฝนกับฝาละมีหม้อดิน ผสมกับ น้ำซาวข้าว ประมาณน้ำยาครึ่งถ้วยชาใช้รับประทาน มีสรรพคุณแก้อาการแน่นหน้าอก ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
ขนานที่ ๔
ท่านให้เอา ใบส้มเช้า ๓ ใบ หัวหอมโทน ๑ หัว ตัวยาทั้ง ๒ อย่างนี้นำมาตำให้แหลก ผสมกับสุรา คั้นเอาเฉพาะน้ำยาประมาณ ๑ ถ้วยชา ใช้รับประทาน มีสรรพคุณป้องกันและแก้บาดทะยักได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล เคยใช้รักษาได้ผลดีมาทุกรายแลฯ
ขนานที่ ๕
ท่านให้เอา มหาหิงคุ์ หนัก ๔ บาท นำมาใส่หม้อดิน ใส่น้ำสะอาด พอสมควร ต้มจนเดือดดีแล้ว ยกหม้อลงจากเตา ใช้ควันมหาหิงคุ์รมบริเวณที่เป็นบาดแผล มีสรรพคุณป้องกันและแก้บาดทะยัก ทำให้ปากแผลเปิด มีน้ำหนองไหลออก อาการปวดจะหายไปทันที ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
ขนานที่ ๖
ท่านให้เอา ผักบุ้งไทย (ที่เกิดตามท้องนา) มากพอสมควร นำมาล้างน้ำให้สะอาด ตำผสมกับ สารส้ม (พอสมควร) ให้ละเอียด ใช้พอกบริเวณที่เป็นบาดแผล ถ้ามีอาการอักเสบเป็นไข้ด้วย ท่านให้คั้นเอาน้ำยารับประทาน ใช้กากยาพอกที่ปากแผล มีสรรพคุณป้องกันและแก้บาดทะยัก ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
ขนานที่ ๗
ท่านให้เอา ผักบุ้งนา (ที่ขึ้นตามท้องนา) กับขี้วัวแห้ง ตัวยาทั้ง ๒ อย่างนี้ เอาอย่างละพอสมควร นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยารับประทาน ใช้กากยาพอกบริเวณที่เป็นบาดแผล มีสรรพคุณป้องกันและแก้บาดทะยัก ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ