หมวดยาบำบัดโรคภายในท้อง

แก้ถ่ายอุจจาระเป็นเลือด

ท่านให้เอา ฝักข้าวโพดสด ๑ ฝัก กับขมิ้นชัน ๓ แง่ง (ทุบให้แตก) ตัวยาทั้ง ๒ นี้ นำมาล้างน้ำให้สะอาด ใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ต้มเคี่ยวนานประมาณ ๑๕ นาที ใช้น้ำยารับประทาน ๓ ครั้งๆละ ๑ ถ้วยชา ระยะเวลาห่างกันประมาณ ๑ ชั่วโมง ฯ

แก้เด็กถ่ายเป็นมูกเลือด

ท่านให้เอา ลำอ้อยสด ๓ ลำ (คั้นเอาน้ำอ้อย หรือ ใชน้ำอ้อยงบ ละลายน้ำแทนก็ได้) กับต้นลูกใต้ใบ ทั้งห้า (เอาทั้งต้นถึงราก) ล้างน้ำให้สะอาด ตากแดดพอเหี่ยว ใช้เชือกมัดเป็น ๓ เปลาะ นำมาใส่หม้ออลูมิเนียม ต้มเคี่ยวให้น้ำงวดลงพอสมควร ใช้น้ำยาให้เด็กรับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา วันละ ๒ เวลา ก่อนอาหารเช้า - เย็น เพียง ๓ วัน ที่ถ่ายเป็นมูกเลือดจะหาย ฯ

ยาระบายท้อง

ขนานที่ ๑

ท่านให้เอา ใบมะขามแขก ๑ หยิบมือ ลูกสมอไทย ๗ ผล ตัวยาทั้ง ๒ นี้ นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำ ๓ ถ้วยชา ต้มเคี่ยวให้เหลือน้ำ ๑ ถ้วยชา ใส่ดีเกลือฝรั่ง ๑ ช้อนคาว ลงผสมใช้น้ำยารับประทานให้หมด ๑ ถ้วยชา เวลาก่อนเข้านอน มีสรรพคุณช่วยระบายท้อง ฯ

ขนานที่ ๒

ท่านให้เอา ผลมะกรูด ๓ ผล นำมาควักเอาไส้ออกทิ้ง ใส่พริกไทยร่อนบรรจุให้เต็ม ๑ ผล ใส่หัวกระเทียม บรรจุให้เต็ม ๑ ผล ใส่เกลือทะเลบรรจุให้เต็ม ๑ ผล ยาดำหนัก ๒ บาท นำมาตำผสมกันให้ละเอียด ปั้นเป็นลูกกลอน ใช้รับประทานครั้งละ ๑ - ๒ ก้อน ฯ

ขนานที่ ๓

ท่านให้เอา ผลสมอไทย ๕ - ๖ ผล นำมาต้มกับน้ำ ๑ แก้ว ต้มเคี่ยวให้เดือดประมาณ ๑๕ นาที เทน้ำยา ใส่ถ้วย ใส่เกลือป่นประมาณ ๑ ช้อนชา ลงผสมกวนให้เกลือละลาย แล้วใช้รับประทานให้หมด มีสรรพคุณ จะช่วยให้ ถ่ายอุจจาระภายใน ๒ ชั่วโมง ฯ

ขนานที่ ๔

ท่านให้เอา มะขามเปียกนำมาคลุกเคล้ากับเกลือทะเลพอสมควร ปั้นเป็นลูกกลอน ขนาดเท่านิ้วหัวแม่มือ ๒ - ๓ ลูก ใช้รับประทานกลืนพร้อมกับน้ำสะอาด (ไม่ต้องเคี้ยว) ฯ