หมวดยาบำบัดโรคภายในท้อง

ยาแก้โรคนิ่ว

ขนานที่ ๑

ท่านให้เอา ต้นบานไม่รู้โรยทั้งห้า (เอาทั้งต้นตลอดถึงราก) ๑ ต้น, ยอดต้นอ้อ ๙ ยอด, สารส้ม หนัก ๑ บาท, ตัวยาทั้ง ๓ อย่างนี้นำมาใส่หม้อดิน ต้มกับน้ำ ๓ ส่วน ต้มเคี่ยวให้เหลือน้ำ ๑ ส่วน ใช้น้ำรับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา มีสรรพคุณแก้โรคนิ่ว เมื่อเริ่มเป็นใหม่ ๆ ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ

ขนานที่ ๒

ท่านให้เอา แขนงสับปะรดลูกเขียว นำมาล้างน้ำให้สะอาดใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใส่สารส้มลงผสมเล็กน้อย ใช้น้ำยารับประทานเป็นประจำ เวลาก่อนนอน หรือ เวลาท้องว่าง มีสรรพคุณแก้โรคนิ่ว ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ

ขนานที่ ๓

ท่านให้เอา หัวขิงสด (เลือกเอาเฉพาะแง่งขิงที่มีลักษณะงอๆ คล้ายรูปเบ็ดตกปลา) มากพอสมควร นำมาล้างน้ำให้สะอาด ฝานเป็นชิ้นบางๆ ใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยารับประทานต่างน้ำชา มีสรรพคุณแก้โรคนิ่วให้หายไป ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ

ขนานที่ ๔

ท่านให้เอา สารส้ม (ก้อนขนาดเมล็ดพุทรา)นำมายัดใส่ในผลแตงกวาทั้งลูก นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้รับประทานทั้งเนื้อยาและน้ำยา มีสรรพคุณแก้โรคนิ่ง ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ

ขนานที่ ๕

ท่านให้เอา หัวน้ำส้มสายชู ๑ ขวด เทใส่โถ หรือ ใส่โหล ใส่เบี้ยจั่น ๓ ตัว ลงแช่ในน้ำส้มสายชูนั้น แช่ไว้ ๑ คืน ใช้น้ำยารับประทาน ๑ ถ้วยชา เพียงครั้งเดียวเท่านั้น มีสรรพแก้โรคนิ่วให้หายไปอย่างชะงัดนักแลฯ เมื่อหายโรคแล้ว ให้ใส่บาตรพระสงฆ์ พร้อมกับถวายกล้วย ๑ หวี และอุทิศส่วนกุศลให้แก่เจ้ากรรมนายเวรด้วย

ขนานที่ ๖

ท่านให้เอา มะพร้าวไฟ (มะพร้าวอ่อนสีเหลือง) ๑ ลูก นำมาตัดหัวออกแล้วใส่สารส้ม (พอสมควร) ลงในผลมะพร้าวอ่อนนั้น นำไปตั้งไฟเผาให้สุก ให้ผู้ป่วยรับประทานมะพร้าวนั้นทั้งเนื้อและน้ำให้หมดลูก มีสรรพคุณทำให้ก้อนนิ่วละลายออกมาพร้อมกับน้ำปัสสาวะ เคยใช้รักษาได้ผลดีมาแล้วฯ

ขนานที่ ๗

ท่านให้เอา หัวจุกสับปะรด (ชนิดเปรี้ยว) ๓ หัวจุก (โดยปอกเอากาบออกเสียจนเหลือแต่แกน) นำมาหั่นเป็นชิ้น ๆ หัวจุกละ ๓ ชิ้น กับถั่วเขียวดิบ ๑ ลิตรเล็ก ล้างน้ำให้สะอาด นำตัวยาทั้ง ๒ อย่างนี้ใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ต้มเคี่ยวให้ถั่วเขียวแตกเละแล้ว ยกลง ใส่น้ำตาลทรายแดง กับ สารส้มอย่างละเท่านิ้วหัวแม่มือ ลงผสมในหม้อยานั้น ต้มเคียวให้เดือดอีกครั้งหนึ่ง ใช้น้ำยารับประทานต่างน้ำ เมื่อน้ำยาหมดแล้ว ให้ปรุงยาต้มซ้ำอีก รับประทานเพียง ๓ หม้อ ประมาณ ๑๕ วัน เท่านั้น โรคนิ่วในถุงน้ำดี ซึ่งมีอาการแน่นหน้าอก จุกเสียด หรือโรคนิ่วในไต ซึ่งมีอาการปวดบั้นเอว ปวดสันหลัง และถ่ายปัสสาวะน้อยลง หรือโรคนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ ซึ่งมีอาการถ่ายปัสสาวะไม่ค่อยออก มีอาการปวดร้าวบริเวณหัวเหน่า จะพลันหายไป มีสรรพคุณชะงัดนักแลฯ