หมวดยาบำบัดโรคภายในปาก

ยาแก้โรคปากเปื่อย

ขนานที่ ๑

ท่านให้เอา เกลือทะเล (เกลือใส่แกง) นำมาอมไว้สักครู่หนึ่ง แล้วบ้วนปากด้วยน้ำเพียงไม่กี่ครั้ง โรคปากเปื่อยจะหายไปเป็นปลิดทิ้งแลฯ

ทัศนีย์ ยงยุทธมีชัย บางซื่อ กรุงเทพมหานคร (หมอชาวบ้าน)

ขนานที่ ๒

ท่านให้เอา น้ำประสานทอง ๑ ฝักส้มป่อย ๑ สมุดดำ ๑ ตัวยาทั้ง ๓ อย่างนี้ เอาอย่างละเท่าๆกัน นำมาใส่หม้อดิน หรือ ใส่บาตรเก่าๆสุมไฟให้ไหม้ บดเป็นผงเก็บไว้ ใช้ทาปาก และ ลิ้นที่เปื่อย ชั่วระยะเวลาไม่เกิน ๓ วัน โรคปากเปื่อย และ โรคลิ้นเปื่อย จะหายไปแล มีสรรพคุณชะงัดนักแลฯ

พระครูสุนทรธรรมวาที วัดธรรมจริยาภิรมย์ อ.บ้านแพ้ว สมุทรสาคร

ขนานที่ ๓

ท่านให้เอา หัวยาข้าวเย็นเหนือ ๑ หัวยาข้าวเย็นใต้ ๑ หัวเปราะหอม ๑ แฝกหอม ๑ ขันทองพยาบาท ๑ ตัวยาทั้ง ๕ อย่างนี้เอาหนักอย่างละ ๓ บาทเท่ากัน นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยารับประทานบ้าง ใช้อมบ้าง มีสรรพคุณแก้โรคปากเปื่อย ลิ้นแตก เป็นแผลภายในปาก กินของเผ็ดกินของร้อนไม่ได้ ให้หายไปได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ

พระครูปัญญาวัชรากร วัดหนองปลาไหล เพชรบุรี

ขนานที่ ๔

ท่านให้เอา รากบัวหลวง ๑ เกสรบัวหลวง ๑ ลูกเบญกานี (ทุบให้แตก) ๑ สีเสียด ๑ พญามือเหล็ก ๑ ตัวยาทั้ง ๕ อย่างนี้เอาหนักอย่างละ ๑ บาทเท่ากัน นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำ ๓ ส่วน ต้มเคี่ยวให้เหลือน้ำ ๑ ส่วน ใช้น้ำยาที่ยังอุ่นๆ อมวันละ ๒-๓ ครั้ง มีสรรพคุณแก้โรคปากเปื่อยลิ้นเปื่อย ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ

นายบุตร พิมพ์สะอาด อ.บ้านแหลม เพชรบุรี

ขนานที่ ๕

ท่านให้เอา น้ำเกลือ กับ น้ำชาจีน (ที่ชงแก่ๆ) นำมาอมสลับกัน คือ อมน้ำเกลือ ชั่วครู่หนึ่ง แล้วบ้วนทิ้ง อมน้ำชาจีน ชั่วครู่หนึ่ง แล้วบ้วนทิ้ง สลับกันไปอย่างนี้สัก ๔-๕ ครั้ง มีสรรพคุณแก้โรคปากเปื่อย ลิ้นเปื่อย ปากเป็นแผล ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ

วิทยาทานสงวนนาม