บทที่ 13
การวัดคลื่นวัฎจักร
การวัดคลื่นวัฎจักรสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 วิธีกว้างๆคือ
.1. การวัดด้วยวิธีการทางสถิติ.
ซึ่งจะเป็นวิธีที่เที่ยงธรรม แต่ไม่จำเป็นต้องเที่ยงตรง ที่ว่าเที่ยงธรรมนั้น เพราะกฎเกณฑ์ต่างๆค่อนข้างแน่นอน แต่ไม่จำเป็นต้องเที่ยงตรง เพราะวัฎจักรในชีวิตจริงมันไม่ได้วิ่งเป็น sine หรือcosine waves อย่างในทฤษฎี และไม่จำเป็นต้องวิ่งตรงเวลาเป๊ะ เหมือนลูกตุ้มนาฬิกา นอกจากนี้วัฎจักรในชีวิตจริงยังไม่จำเป็นต้องวิ่งเป็นแบบสมมาตรด้วย อย่างไรก็ดี ค่าที่ได้จากวิธีการทางสถิติก็เป็นเสมือนกับค่าเฉลี่ย ซึ่งน่าจะใกล้เคียงกับของจริงอยู่บ้าง เพียงแต่ข้อเสียคือเราต้องมีโปรแกรมทางด้านสถิตินั้นๆ เพื่อช่วยคำนวณ นอกจากนี้ยังต้องมีพื้นฐานสถิติพอที่จะอ่านค่าได้
วิธีการทางสถิติมีอยู่หลายวิธี ซึ่งอาจจะวัดวัฎจักรทางตรงหรือทางอ้อมก็ได้ เช่น วิธี Box-Jenkins, Spectral Analysis, Cyclical Regression, Maximum Entropy Spectral Analysis, Fourier Transform, Kalman Filter ฯลฯ ซึ่งรายละเอียดเกี่ยวกับวิธีการทางสถิติเหล่านี้ อยู่นอกขอบเขตของหนังสือเล่มนี้ จึงไม่ขอกล่าวถึง เพราะไม่ได้ตั้งใจเขียนหนังสือเกี่ยวกับการพยาการณ์ทางสถิติ หรือตำราวิชาการด้าน Digital Signal Processing แต่ท่านที่สนใจสามารถหาอ่านเพิ่มเติม และหาซื้อโปรแกรมทางสถิติที่สามารถทำเทคนิคพวกนี้ได้มาลองใช้ดูเอง
.2. การวัดด้วยสายตาประกอบกับการคำนวณอย่างง่ายๆ.
วิธีนี้ไม่เที่ยงธรรม เพราะคนสองคนอาจจะมองไม่เหมือนกันแต่ไม่ต้องใช้การคำนวณมากมายนัก (ยังไงก็ยังต้องมีคำนวณอยู่ดีล่ะครับ) และถ้าเราพยายามกำหนดกรอบและกฎเกณฑ์การวัดให้กระชับขึ้น ก็จะช่วยลดความอคติส่วนบุคคลลงไปได้พอสมควร วิธีนี้เป็นวิธีที่เราจะใช้กันในบทนี้ครับ โดยผสมผสานเข้ากับเครื่องมือต่างๆที่มีอยู่ในโปรแกรมต่างๆที่มีอยู่ในโปรแกรมสำเร็จรูปทางด้านการวิเคราะห์ทางเทคนิคเข้าช่วย นอกจากนี้ เนื่องจากคณิตศาสตร์ ถึงแม้ว่าสายตาคนอาจจะมีอคติอยู่บ้าง แต่ก็มีความละเอียดอ่อนในการแยกแยะหาความสัมพันธ์ที่ลึกซึ่งได้ดีกว่าวิธีการที่กำหนดเป็นรูปแบบทางคณิตศาสตร์ที่ตายตัว
อย่างไรก็ดี ในทางปฏิบัติแล้ว วิธีที่ดีที่สุดน่าจะเป็นการรวมเอาทั้งสองวิธีเข้าด้วยกัน กล่าวคือ ใช้เครื่องมือทางสถิติเข้าช่วยก่อน เพื่อให้เราเริ่มต้นจากจุดที่มีอคติน้อยที่สุด จากนั้นใช้สายตาตรวจสอบอีกครั้งหนึ่ง แต่ในที่นี้จะขอพูดถึงการวัดอย่างคร่าวๆด้วยสายตาผสมกับการคำนวณง่ายๆเท่านั้น